Verticale overdracht: wanneer jouw rol als leidinggevende méér teweegbrengt dan je denkt
De afgelopen twee dagen mocht ik mij weer onderdompelen in iets wat vaak onzichtbaar blijft, maar des te krachtiger werkt: de onderstroom in groepen. Deze keer binnen mijn eigen leergroep, en wat was het waardevol.
Het onderwerp? Overdracht en tegenoverdracht. Begrippen die hun oorsprong vinden in de psychotherapie, maar verrassend relevant zijn in leiderschap en teamdynamiek.
Wat mij raakte – en eerlijk gezegd ook even wakker schudde – was het besef dat je als leidinggevende niet alleen te maken hebt met ‘gewone’ overdracht, maar ook met een extra dimensie: verticale overdracht.
Wat is verticale overdracht?
Verticale overdracht betekent dat je als leider, simpelweg door je positie, automatisch een soort ‘bovenrol’ krijgt toebedeeld. Ook al richt jij je op samenwerking en gelijkwaardigheid, jouw plek in de hiërarchie roept vaak (onbewust) reacties op bij teamleden. En die reacties zeggen soms meer over hun innerlijke thema’s of eerdere ervaringen met gezag, dan over jou persoonlijk.
En daar werd ik me ineens heel bewust van.
Vechten of verdwijnen: herkenbare patronen
Toen ik terugkeek, zag ik ineens bepaalde patronen terug bij medewerkers. Sommigen gingen constant de discussie aan, met een “ja, maar…” op vrijwel elk idee van mij. Anderen trokken zich juist steeds verder terug – werden passiever – terwijl ik het gevoel had dat ik steeds harder moest werken om iets in beweging te krijgen.
Beide reacties bleken vormen van tegenoverdracht. En beide patronen waren – hoe goed bedoeld ook – niet helpend. Niet voor mij als leider, niet voor de betrokken medewerkers, en al helemaal niet voor waar het ons echt om gaat: goede zorg leveren.
Hoe blijf je staan in deze dynamiek?
In mijn nieuwste podcastaflevering duik ik dieper in dit fenomeen. Ik leg uit wat verticale tegenoverdracht precies is, hoe je het herkent én hoe je er op een gezonde manier mee om kunt gaan. Want het begint bij bewustzijn – en van daaruit kun je leren om in verbinding te blijven, zonder jezelf te verliezen.
🎧 Beluister hier aflevering 15:
Verticale tegenoverdracht naar jou als leidinggevende – hoe ga je daarmee om?
Ik ben benieuwd:
Wat herken jij van deze dynamieken in jouw team?
En wat vind je eigenlijk van deze podcastserie?
(Of is dat weer te veel de ‘onderrol’ in mij die spreekt? 😅)
Laat vooral van je horen – ik kijk uit naar je reactie!
